Η ελάχιστα επεμβατική χειρουργική σε παθήσεις του εγκεφάλου και της σπονδυλικής στήλης βασίζεται στη χρήση του ενδοσκοπίου. Το νευροενδοσκόπιο είναι ένα εργαλείο το οποίο επιτρέπει την οπτικοποίηση ανατομικών περιοχών του εγκεφάλου μέσω ενός στενού σωλήνα το οποίο ενσωματώνει μία λαμπερή πηγή φωτός και ένα πολύ μικρό, εξελιγμένο σύστημα κάμερας. Υπάρχουν τρείς (3) τύποι ενδοσκοπικών επεμβάσεων που λαμβάνουν χώρα στον εγκέφαλο: 1) η αμιγώς ενδοσκοπική χειρουργική επέμβαση, 2) η ενδοσκοπικά υποβοηθούμενη χειρουργική επέμβαση και 3) η ενδοσκοπικά κατευθυνόμενη χειρουργική επέμβαση.
Ενδοσκοπικές τεχνικές είναι επίσης δυνατόν να χρησιμοποιηθούν για ορισμένους τύπους χειρουργικής της σπονδυλικής στήλης. Η κήλη δίσκων μπορεί επίσης να αφαιρεθεί με τη χρήση ενδοσκοπίων. Επίσης, μπορούν να εκτελεστούν ορισμένοι τύποι σπονδυλοδεσίας, εάν φυσικά υπάρχει σχετική ένδειξη. Θα πρέπει να γίνει σαφές ότι όλες οι παθήσεις της σπονδυλικής στήλης δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν ικανοποιητικά με τη χρήση της ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικής.
Περιπτώσεις όγκων, λοιμώξεων καθώς επίσης και μεγάλου βαθμού σκολιώσεις της σπονδυλικής στήλης, απαιτούν ακόμη τις κλασικές ανοικτές επεμβάσεις για την αντιμετώπισή τους.
Η ελάχιστα επεμβατική χειρουργική έχει αρκετά πλεονεκτήματα απέναντι στις κλασικές ανοικτές μεθόδους.
Τέτοια είναι η μικρότερη τομή, ο μειωμένος μετεγχειρητικός πόνος, ο μικρότερος χρόνος νοσηλείας, η μειωμένη απώλεια αίματος, ο μειωμένος κίνδυνος λοιμώξεων και, τέλος, ο ταχύτερος χρόνος ανάρρωσης των ασθενών.
Η εξατομίκευση, ανάλογα με τη φύση της πάθησης αλλά και της γενικής κατάστασης του ασθενούς , αποτελεί το κλειδί για τη σωστή εφαρμογή της ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικής στο τομέα της σπονδυλικής στήλης.