Η αντικατάσταση του αυχενικού μεσοσπονδυλίου δίσκου με τοποθέτηση τεχνητού είναι μια σχετικά νέα μέθοδος για την αντιμετώπιση της αυχενικής δισκοπάθειας. Σε περιπτώσεις που η κήλη ενός αυχενικού μεσοσπονδυλίου δίσκου έχει οδηγήσει σε πίεση νευρικών ριζών ή νωτιαίου μυελού (πόνος, μουδιάσματα, μυική αδυναμία στο άνω άκρο ή δυσκολία στο περπάτημα) η παραδοσιακή θεραπεία είναι η πρόσθια αυχενική δισκεκτομή που συνοδεύεται πάντα και με σπονδυλοδεσία. Αυτό όμως οδηγεί σε ελάττωση της κινητικότητας της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης και αυξημένη πιθανότητα να δημιουργηθεί φθορά σε άλλους παρακείμενους δίσκους. Σημαντική εξέλιξη αποτελεί η τοποθέτηση τεχνητού αυχενικού μεσοσπονδύλιου δίσκου που συνιστάται ιδιαίτερα σε σχετικά νέες ηλικίες (κάτω των 50 ετών). Με τον τρόπο αυτό αποκαθίσταται η φυσιολογική κινητικότητα του αυχένα και αποφεύγονται προβλήματα φθοράς σε παρακείμενους μεσοσπονδύλιους δίσκους. Οι ασθενείς για τους οποίους κρίνεται καταλληλότερη λύση η τοποθέτηση τεχνητού αυχενικού δίσκου είναι αυτοί με κήλες μεσοσπονδυλίων δίσκων με χρόνιο -πέραν των 6 εβδομάδων- άλγος, ή παρουσία νευρολογικού ελλείμματος και απουσία εκσεσημασμένης αστάθειας ή συνοστέωσης στο επίπεδο του αυχένα που πρόκειται να χειρουργηθεί. Οι τεχνητοί αυχενικοί δίσκοι μιμούνται τη συμπεριφορά των φυσικών αυχενικών δίσκων, οι οποίοι, εκτός από αποσβεστήρες κραδασμών, αποτελούν και μέρος της άρθρωσης μεταξύ δύο σπονδύλων.
Ο τεχνητός αυχενικός δίσκος είναι ένα εμφύτευμα που τοποθετείται μεταξύ δύο αυχενικών σπονδύλων μετά τη χειρουργική αφαίρεση του μεσοσπονδυλίου δίσκου στον αυχένα. Σκοπό έχει την αποφυγή της στένωσης των τρημάτων απ’ όπου εξέρχονται τα νεύρα στον αυχένα, τα οποία τείνουν να μικραίνουν μετά την αφαίρεση του μεσοσπονδυλίου δίσκου, με ταυτόχρονη διατήρηση της κινητικότητας της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης. Τα σημεία στα οποία ο τεχνητός αυχενικός δίσκος φαίνεται να πλεονεκτεί είναι η απουσία ανάγκης να ακινητοποιήσουμε τον αυχένα με αυχενικό κηδεμόνα (κολάρο) μετά την επέμβαση, με επακόλουθο τη συντομότερη κινητοποίηση και επιστροφή του ασθενούς στις συνήθεις δραστηριότητές του, καθώς και τη μακροπρόθεσμη διατήρηση της φυσικής κινητικότητας του αυχένα. Για την τοποθέτησή τους απαιτείται συνήθως νοσηλεία μόνο μιας ημέρας. Υπάρχουν σήμερα αρκετά είδη τεχνητών δίσκων, οι οποίοι, παρότι έχουν τον ίδιο σκοπό, έχουν διαφορετικό σχεδιασμό και αποτελούνται από διαφορετικά υλικά (μέταλλο, συνήθως τιτάνιο, ή μέταλλο σε συνδυασμό με πλαστικό πολυμερές, όπως η πολυουρεθάνη και το πολυεθυλένιο). Τα εμφυτεύματα είναι μόνιμα, έχουν μεγάλη διάρκεια ζωής και δεν απαιτούν τη χρήση οστικού μοσχεύματος για να ενσωματωθούν στους σπονδύλους. Η τοποθέτησή τους από έμπειρους -στη μέθοδο αυτή- χειρουργούς δεν απαιτεί περισσότερο χειρουργικό χρόνο σε σύγκριση με την κλασική σπονδυλοδεσία. Με μία μικρή τομή στην προσθιοπλάγια επιφάνεια του τραχήλου, προσπελαύνεται η σπονδυλική στήλη, αφαιρείται ο πάσχων μεσοσπονδύλιος δίσκος και στη θέση του τοποθετείται ο τεχνητός δίσκος, ο οπίος επιτρέπει την διατήρηση της κινητικότητας στης σπονδυλικής στήλης. Όλη η επέμβαση γίνεται υπό νευροπαρακολούθηση και με την χρήση ακτινολογικού μηχανήματος.Ο ασθενής επιστρέφει σπίτι του μετά από 24 ώρες, χωρίς περιορισμούς στις δραστηριότητές του.
